នូវែលសេឡង់ហាមឃាត់កាំភ្លើងពាក់កណ្តាលស្វ័យប្រវត្តិ បន្ទាប់ពីការបាញ់ប្រហារសម្លាប់រង្គាលក្នុងវិហារអ៊ីស្លាម

នាយករដ្ឋមន្ត្រីនូវែលសេឡង់ លោកស្រី Ardern បាននិយាយថា លោកស្រីសង្ឃឹមថាច្បាប់ថ្មីនឹងត្រូវបានអនុវត្តនៅត្រឹមថ្ងៃទី ១១ ខែមេសា ហើយគ្រោងទិញត្រឡប់មកវិញ នឹងត្រូវបានបង្កើតឡើងសម្រាប់អាវុធដែលបានហាមឃាត់។

ប្រែសម្រួល៖ សួន សុមុនី,
២១\០៣\១៩

នាយករដ្ឋមន្រ្តីនូវែលសេឡង់ លោកស្រី Ardern បាននិយាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថានូវែលហ្សេឡង់ នឹងហាមមិនឱ្យប្រើកាំភ្លើងពាក់កណ្តាលស្វ័យប្រវត្តិ និងកាំភ្លើងវាយប្រហារក្រោមច្បាប់កាំភ្លើងថ្មី បន្ទាប់ពីការសម្លាប់មនុស្ស ៥០ នាក់នៅក្នុងការបាញ់ប្រហារដ៏ធំបំផុតរបស់ប្រទេសនេះ។

លោកស្រី Ardern បាននិយាយថា លោកស្រីសង្ឃឹមថាច្បាប់ថ្មី នឹងត្រូវបានអនុវត្តនៅត្រឹមថ្ងៃទី ១១ ខែមេសា និងគម្រោងទិញត្រឡប់មកវិញ នឹងត្រូវបានបង្កើតឡើងសម្រាប់អាវុធហាមឃាត់។
លោកស្រី Ardern បាននិយាយថា "ឥឡូវនេះ ប្រាំមួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីការវាយប្រហារ យើងកំពុងប្រកាសពីការហាមឃាត់រាល់ប្រភេទម៉ូតកាំភ្លើងពាក់កណ្តាលស្វ័យប្រវត្តិ (MSSA) និងកាំភ្លើងវាយប្រហារនៅនូវែលសេឡង់" ។

ផ្នែកពាក់ព័ន្ធដែលត្រូវបានប្រើដើម្បីបម្លែងកាំភ្លើងទាំងនេះទៅជា MSSAs ក៏កំពុងត្រូវបានហាមឃាត់រួមជាមួយទស្សនាវដ្តីដែលមានសមត្ថភាពខ្ពស់ទាំងអស់ផងដែរ។

ខ្មាន់កាំភ្លើងតែម្នាក់ដែលប្រដាប់ដោយកាំភ្លើងពាក់កណ្ដាលស្វ័យប្រវត្តិរួមទាំង AR-១៥ កាលពីថ្ងៃសុក្រ បានសម្លាប់មនុស្ស ៥០ នាក់នៅក្នុងការវាយប្រហារចំនួនពីរនៅរដ្ឋធានី Christchurch ។

ប្រទេសអូស្ត្រាលី បានហាមឃាត់អាវុធពាក់កណ្តាលស្វ័យប្រវត្តិ និងបានបើកការទិញកាំភ្លើងបន្ទាប់ពីការសម្លាប់រង្គាលនៅតំបន់ Port Arthur ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៦ ដែលក្នុងនោះមនុស្ស ៣៥ នាក់ត្រូវបានបាញ់សម្លាប់។

យន្តហោះ AR-១៥ ត្រូវបានគេប្រើនៅកំពង់ផែផតថលនិងត្រូវបានប្រើនៅក្នុងការបាញ់ប្រហារដ៏ធំមួយចំនួននៃការបាញ់ប្រហារអាមេរិក។

"នៅថ្ងៃទី ១៥ ខែមីនា ប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់យើង បានផ្លាស់ប្តូរជារៀងរហូត។ ឥឡូវនេះ ច្បាប់របស់យើងនឹងមានផងដែរ។ យើងកំពុងប្រកាសសកម្មភាពនៅថ្ងៃនេះ ក្នុងនាមក្រុមនូវែលសេឡង់ទាំងអស់ដើម្បីពង្រឹងច្បាប់កាំភ្លើងរបស់យើងនិងធ្វើឱ្យប្រទេសរបស់យើងមានសុវត្ថិភាពជាងមុន»។ 
អាវុធពាក់កណ្តាលស្វ័យប្រវត្តិដែលត្រូវបានប្រើក្នុងអំឡុងពេលនៃការវាយប្រហារភេរវករនៅថ្ងៃសុក្រទី ១៥ ខែមីនានឹងត្រូវបានហាមឃាត់។

លោកស្រី Ardern បាននិយាយថាស្រដៀងគ្នាទៅនឹងប្រទេសអូស្រ្តាលី ច្បាប់កាំភ្លើងថ្មីនឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានការលើកលែងយ៉ាងតឹងរ៉ឹងសម្រាប់កសិករក្នុងការគ្រប់គ្រងសត្វល្អិតនិងសត្វ។

ខ្ញុំជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថា ភាគច្រើននៃម្ចាស់កាំភ្លើងស្របច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសនូវែលសេឡង់ នឹងយល់ថាចលនាទាំងនេះគឺនៅក្នុងផលប្រយោជន៍ជាតិ ហើយនឹងយកការផ្លាស់ប្តូរទាំងនេះនៅក្នុងជំហានរបស់ពួកគេ។
កសិករសហព័ន្ធតំណាងឱ្យកសិកររាប់ពាន់នាក់ បាននិយាយថាវាគាំទ្រនូវការផ្លាស់ប្តូរ។

អ្នកនាំពាក្យសន្តិសុខសហព័ន្ធកសិករជនបទ Miles Anderson បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា "នេះនឹងមិនមានប្រជាប្រិយភាពក្នុងចំណោមសមាជិកមួយចំនួនរបស់យើងទេ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីការជជែកដេញដោលគ្នាយ៉ាងក្តៅគគុកនិងការយកចិត្តទុកដាក់ពីសំណាក់តំណាងនិងបុគ្គលិកជាប់ឆ្នោតរបស់យើងមួយសប្តាហ៍យើងជឿថានេះគឺជាដំណោះស្រាយតែមួយគត់។

ប្រទេសនូវែលសេឡង់ដែលមានប្រជាជនតិចជាង ៥ លាននាក់មានកាំភ្លើងប្រមាណពី ១,២ ទៅ ១,៥ លាននាក់ដែលមានអាវុធប្រភេទ MSSA ប្រហែល ១៣,៥០០ ។

អាយុស្របច្បាប់អប្បបរមាដើម្បីកាន់កាប់កាំភ្លើងនៅក្នុងនូវែលសេឡង់បច្ចុប្បន្នមាន ១៦ ឬ ១៨ សម្រាប់អាវុធពាក់កណ្តាលស្វ័យប្រវត្តិបែបយោធា។

វិហារអ៊ីស្លាមដើម្បីបើកឡើងវិញសម្រាប់ការអធិដ្ឋាននៅថ្ងៃសុក្រ

វិហារឥស្លាម Al Noor នៅក្នុងទីក្រុង Christchurch កំពុងត្រូវបានជួសជុល, លាបពណ៌និងសម្អាតមុនពេលអធិដ្ឋានកាលពីថ្ងៃសុក្រខណៈគ្រួសារដែលសោកសៅបានកប់ជនរងគ្រោះកាន់តែច្រើន។

លោកស្រី Ardern បានប្រកាសថា ការអំពាវនាវដល់អ្នកកាន់សាសនាមូស្លីមកាលពីថ្ងៃសុក្រ នឹងត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយទូទាំងប្រទេស ហើយវានឹងមានភាពស្ងាត់ស្ងៀមពីរនាទី។

ប៉ូលីសប្រដាប់អាវុធ បានយាមកាមវិហារអ៊ីស្លាមនៅជុំវិញនូវែលសេឡង់ចាប់តាំងពីការវាយប្រហារនេះ។ ប៉ូលិសបាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា៖ «យើងនឹងមានវត្តមានខ្ពស់នៅថ្ងៃស្អែកនៅក្នុងគោលបំណងដើម្បីផ្តល់ការធានាដល់អ្នកដែលចូលរួមនៅថ្ងៃសុក្រសម្រាប់ការអធិដ្ឋាន»។

"ប៉ូលីស បានធ្វើការឥតឈប់ឈរដោយធ្វើអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងនៅក្នុងអំណាចរបស់យើងដើម្បីប្រមូលភ័ស្តុតាងសមស្របទាំងអស់ពីអ្វីដែលជាឈុតឆាកសកម្មដែលយើងអាចអនុញ្ញាតឱ្យមនុស្សត្រឡប់ទៅកាន់វិហារអ៊ីស្លាមឱ្យបានលឿនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន" ។     

វិហារអ៊ីស្លាមទាំងពីរ បានវាយប្រហារតំបន់ Al Noor និងវិហារអ៊ីស្លាម Linwood ក្បែរនោះគ្រោងនឹងបើកឡើងវិញ។ មនុស្សរាប់ពាន់នាក់គោរពបូជា ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងមាននៅវិហារអ៊ិស្លាមអាល់ណូរ(Al Noor) ដែលជាកន្លែងដែលភាគច្រើននៃជនរងគ្រោះបានស្លាប់។

ជនរងគ្រោះភាគច្រើន គឺជាជនអន្តោប្រវេសន៍ឬជាជនភៀសខ្លួនមកពីប្រទេសដូចជាប៉ាគីស្ថានឥណ្ឌា ម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌូណេស៊ី ទួរគី សូម៉ាលី អាហ្វហ្គានីស្ថាន និងបង់ក្លាដេស។

ជនអូស្ត្រាលីម្នាក់ឈ្មោះ Brenton Tarrant អាយុ ២៨ ឆ្នាំ ដែលជាជនសង្ស័យកំពូលស្បែកសម្នាក់ដែលកំពុងរស់នៅ Dunedin នៅកោះខាងត្បូងរបស់នូវែលសេឡង់ ត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ពីបទមនុស្សឃាតបន្ទាប់ពីការវាយប្រហារនេះ។

គាត់ត្រូវបានគេដោះលែងដោយគ្មានការអង្វរ ហើយនឹងត្រូវវិលត្រឡប់ចូលតុលាការវិញនៅថ្ងៃទី ០៥ ខែមេសា នៅពេលដែលប៉ូលីសបាននិយាយថាគាត់ទំនងជាប្រឈមមុខនឹងការចោទប្រកាន់បន្ថែមទៀត។

ក្រុមគ្រួសារនៃជនរងគ្រោះ ត្រូវបានខកចិត្តដោយការពន្យាពេលដែលនៅក្រោមសាកសពអ៊ីស្លាមត្រូវបានគេកប់ជាធម្មតាក្នុងរយៈពេល ២៤ ម៉ោង។

ការបញ្ចុះសពដ៏ធំមួយត្រូវគេរំពឹងថានឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃសុក្រ។ មនុស្សម្នាក់ដែលចូលរួមក្នុងដំណើរការនេះ បាននិយាយថាការលាងសម្អាតរាងកាយនឹងបន្តរហូតមកដល់ថ្ងៃនិងយប់ដើម្បីឱ្យមនុស្សស្លាប់ត្រូវបានគេបញ្ចុះ។

ប៉ូលិសបានកំណត់អត្តសញ្ញាណនិងដោះលែងក្រុមគ្រួសាររបស់ជនរងគ្រោះប្រមាណ ៣០ នាក់។

មនុស្សចំនួន ២២ នាក់បានរងរបួសនៅក្នុងការវាយប្រហារនេះនៅតែស្ថិតនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យហើយអ្នកជំងឺចំនួន ០៨ នាក់នៅតែស្ថិតក្នុងការថែទាំ។

ខ្មាន់កាំភ្លើង បានផ្សាយការវាយប្រហាររបស់គាត់តាមហ្វេសប៊ុក ហើយវាត្រូវបានគេចែកចាយយ៉ាងឆាប់រហ័សទៅកាន់វេទិកាដទៃទៀតដែលជំរុញឱ្យលោកស្រី Ardern និងអ្នកដទៃ រិះគន់ក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យានិងអំពាវនាវឱ្យមានការខិតខំប្រឹងប្រែងកាន់តែខ្លាំងដើម្បីបញ្ឈប់អំពើហឹង្សានិងទស្សនៈជ្រុលនិយមដែលត្រូវបានចាក់ផ្សាយលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម។